Minder belastende screening voor anuskanker

Onderzoekssamenvatting

Mannen die een verhoogd risico hebben op anuskanker komen in aanmerking voor screening, maar de screeningsmethode heeft nadelen. Daar willen de onderzoekers in dit project wat aan veranderen.

Gepubliceerd op 16 mei 2019

Achtergrond

Anuskanker is wereldwijd een toenemend probleem. Hoewel deze vorm van kanker relatief weinig voorkomt, neemt het aantal patiënten met de ziekte elk jaar gestaag toe met 2%. Deze stijging is het grootst  binnen de belangrijkste risicogroep: hiv-positieve mannen die seks hebben met mannen. Zij hebben een 80 maal grotere kans om anuskanker te krijgen. Net als baarmoederhalskanker zijn anuskanker en de voorstadia van anuskanker (anale intraepitheliale neoplasie) het gevolg van een infectie met humaan papillomavirus (HPV).

Gezien de ernst van het probleem, en met de overeenkomsten tussen anuskanker en baarmoederhalskanker in het achterhoofd, is er in Nederland een screeningsprogramma opgezet voor anuskanker voor mannen in de hoog-risicogroep. Echter, waar bij de baarmoederhalskankerscreening kan worden volstaan met een uitstrijkje, is deze methode bij mannen niet specifiek genoeg. Als alternatief worden mannen onderzocht met een anoscopie, het met een microscoop onderzoeken van de anus van buiten en van binnen. Van verdachte plekjes worden stukjes weefsel weggenomen en door de patholoog onderzocht. Het onderzoek is kostbaar, vervelend voor de patiënt en vereist uitgebreide training voor het medisch personeel. Daarom zijn nieuwe screeningstechnieken hard nodig.

Het onderzoek

Deze onderzoeksgroep is er voor baarmoederhalskanker in geslaagd een moleculaire test te ontwikkelen die zogenaamde DNA-methyleringsmarkers aantoont. Die geven een goede inschatting van de kans om kanker te ontwikkelen. Eenzelfde techniek willen ze nu ontwikkelen om in de screening voor anuskanker te gebruiken. Vooronderzoek in anusweefsel toont veelbelovende resultaten.

In dit onderzoek wordt anusweefsel verder geanalyseerd om een goede set DNA-methyleringsmarkers op te sporen die de kans op anuskanker goed voorspellen. De verkregen resultaten kunnen in vervolgonderzoek wordt gebruikt voor tests in de klinische praktijk.

Relevantie voor de patiënt

Dit onderzoek moet leiden tot nieuwe technieken waarmee anuskanker beter kan worden opgespoord op een wijze die goedkoper is en minder belastend is voor de patiënt. Een goede screeningstest kan de sterfte aan anuskanker verminderen en voorkomt over- en onderbehandeling.