Celbescherming tegen darmkanker, hoe zit dat?
Onderzoekssamenvatting
Gepubliceerd op 15 februari 2019
Darmkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker, maar hoe ontstaat darmkanker precies?
Doel van dit onderzoek
Met dit onderzoek wil de onderzoeker bestuderen hoe darmkanker ontstaat en welke rol bepaalde celmechanismen hierin spelen.
Waarom is dit onderzoek nodig?
Dit onderzoek is nodig omdat darmkanker een veelvoorkomende vorm van kanker is, maar hoe ontstaat darmkanker precies en kan het lichaam zichzelf hiertegen beschermen?
In de darmen zitten ook darmstamcellen en deze zijn belangrijk voor het verversen van darmcellen. Maar tijdens dit proces kunnen DNA-fouten in deze darmstamcellen optreden en ophopen. Hierdoor kan darmkanker ontstaan.
Het lichaam beschikt over mechanismen om het risico op kanker te verlagen. Een systeem dat het lichaam tegen kanker beschermt, is het endoplasmatisch reticulum (ER). Dit is de eiwitfabriek van een cel. Eiwit is de belangrijkste bouwstof van het menselijk lichaam. Het ER speelt hier een belangrijke rol in, namelijk bij het opsporen van eiwitten die een afwijkende vorm (DNA-fout) hebben. Als het ER zo’n afwijkend eiwit opmerkt dan geeft het ‘stress-signalen’ af. Door deze stress past de cel het afwijkende eiwit aan. Toch leidt langdurige ER-stress tot celdood. Dit kan bijvoorbeeld optreden bij ER-stress door een ontsteking.
ER-stress lijkt een bijzonder effect te hebben op darmstamcellen (met of zonder DNA-fouten). Door deze stress verliezen de darmstamcellen hun specifieke taken en kunnen ze niet meer kwaadaardig ontaarden. Op die manier zou ER-stress het lichaam tegen kanker beschermen. Maar het is niet bekend hoe dit precies zit. Bovendien zouden bepaalde factoren, zoals overgewicht, de ER-stress langdurig een beetje kunnen verhogen waardoor de darmstamcel minder gevoelig wordt voor ER-stress. Daarmee kan het beschermende effect tegen kanker verdwijnen. Maar is dat ook zo?
Wat levert dit onderzoek op?
Uit dit onderzoek zal moeten blijken of ER-stress inderdaad beschermt tegen darmkanker en of dit beschermende effect in sommige situaties, zoals overgewicht, wegvalt. Deze kennis kan bijdragen aan de ontwikkeling van specifieke medicijnen tegen darmkanker.
Hoe wordt dit onderzoek uitgevoerd?
Om dit onderzoek uit te voeren zal de onderzoeker in het laboratorium met speciale muizen de onderzoeksvragen proberen te beantwoorden. Dit zijn muizen met darmstamcellen die minder of juist meer gevoelig zijn gemaakt voor ER-stress.
Bovendien wil de onderzoeker het effect van overgewicht (veroorzaakt door een vetrijk dieet) in die muizen bestuderen. Behalve speciale muizen zal de onderzoeker ook cellijnen en speciale 3D-modellen (organoïden, oftewel, mini-organen) gebruiken om het ontstaan van darmkanker beter te begrijpen.
